Deyişlerin okunduğu festivalde, “Dersim’den Efrîn’e soykırım” konulu panelde yapılan konuşmalarda, Alevilere yönelik katliamların devam ettiği belirtildi ve herkese buna karşı çıkması çağrısında bulunuldu.
Her yıl geleneksel olarak yapılan Avrupa Dersim Festivali’nin 10’ncusu dün akşam başladı. Demokratik Alevi Federasyonu (FEDA), Avrupa Demokratik Dersim Birlikleri Federasyonu (ADEF), Dersim Yeniden İnşa Cemiyeti, Dersim Soykırım Karşıtı Derneği ve Dersim Spor’un organize ettiği ve birçok kurumun da destek verdiği Festival, “Dersim’den Efrîn’e Soykırım” konulu panel ile başladı. Moderatörlüğünü Ayten Şimşir’in yaptığı panele Araştırmacı-Yazar Erdoğan Aydın, Siyasetçi İmam Canpolat ve Araştırmacı Hüseyin Ayrılmaz katıldı. Panelde, yapılan konuşmalarda, 80’nci yılında Dersim’den Efrîn’e soykırımın devam ettiği hatırlatılarak, buna karşı çıkılması gerektiği vurgulandı.
‘KATLİAMLAR HALA DEVAM EDİYOR’
Panelde konuşan Araştırmacı-Yazar Erdoğan Aydın, egemenler yaptıkları katliamları meşrulaştırmak için farklı anlatımları olduğunu belirterek, şunları söyledi: “Egemenler Dersim ve Dersim gibi katliamları katlamaları yapmak zorunda kaldıkları argümanlarla anlatmaya devam ediyorlar. Dersim meselesinde tarihe gidip baktığımızda dönemin başbakanı Celal Bayar, bu katliamı yapmak zorunda kaldığını söylüyor. Oysa Dersimlinin o dönemde verdiği vergi ve asker Aydınlının, Sinoplunun Siirtlininkinden farklı değildir. Oysa dersimde uygulanan katliam ile gerekçe arasında büyük var var. Gerçekler çok farklıdır. Sömürgeleştirme planıdır. Daha önce de çıkartılan Şark Islahat Planı kendi kimliğiyle yaşayan halkı ıslah etmek amacıyla yapılmıştır. 1934 yılında ıskan planı çıktığında bu gerekçenin net bir şekilde önümüze çıkıyor. Aradan geçen yıl 90 yıl geçmesine rağmen coğrafyamızın neden katliamların sürdüğünü söylüyor. Çünkü coğrafyamızda katliamlar hala devam ediyor.”
‘SEYİD RIZA’NIN SÖZLERİNİ DOĞRU ANLAMAK LAZIM’
Araştırmacı Hüseyin Ayrılmaz ise Dersim tarihine değinerek, Dersim’de cumhuriyet hükümetine bir şüphe olduğunu belirterek, “Osmanlı’dan farklı olmayacağını düşünüyorlardı. Zaten öyle oluyor. Yapılan görüşmelerde devlet hep kandırıyor, sözler veriyor yerine getirmiyor. 1937-1937 operasyon yapıyorlar ve katliamlar gerçekleştiriyorlar” dedi.
Siyasetçi İmam Canpolat da Türk devletinin Efrîn saldırısına dikkat çekerek, şunları söyledi: “Dersim’de başlayan soykırım bugün Efrîn’de devam ediyor. Biz bunlara karşı çıkmak için Seyid Rıza’nın sözlerini doğru anlamamız lazım. Onun torunlarıysak sözlerini anlamak ve cevap olmamız lazım. Seyid Rıza, ‘Ben sizin yalan ve hilelerinize baş edemedim. Bu bana dert oldu’ sözlerin anlamı o dönemdeki Kürt örgütlülüğün zayıflığını gösteriyor. ‘Önünüzde diz çökmedim’ sözü de Kürt fedai direnişçiliğini özetliyor. Ve bugün bu direnişçilik soykırımı durdurma aşamasına gelmiştir.”
Panel yapılan konuşmaların ardından soru cevap bölümüyle son buldu.
Festivalin birinci günü Hozan Ali Baran, Serap Mutlu Barak ve Kirvem Erdal’ın deyişleriyle son buldu.
ZENGİN BİR PROGRAM
Festivalin bugünkü programı ise oldukça zengin. Aralarında, sanatçı Ferhat Tunç, Grup Munzur, Yelda Abbasi, Silbus u Tari, Deniz Deman, Zerife, Mehmet Ekici, Taylan Yıldız, Veysel Aydin, Grup Les Etoiles de Botan, olmak üzere birçok sanatçının sahne alması bekleniyor. Yine HDP Eşbaşkanı Pervin Buldan, HDP Dersim milletvekili adayı Alican Önlü, Ovacık Belediye Başkanı M. Fatih Macoğlu, Mazgirt Tekin Türkel, ADEF Başkanı Muarem Erdoğan, ADEDEF Başkanı Ali Haydan Ben, FEDA Eşbaşkanı Bedrana Yıldırım, Dersimli sporcular Deniz Naki ve İsmail Özen da birer konuşma yapacaklar. Ayrıca Dimilki üzerine bir de panel yapılacak.
